Rusland bombardeert Azerbeidzjaanse ambassades tijdens een massale raketaanval als vergelding voor de overdracht van straaljagers aan Oekraïne.

Vandaag komt het belangrijkste nieuws uit de Zuidelijke Kaukasus.

Hier is de woede van Rusland losgebarsten nadat Azerbeidzjan, lange tijd afgedaan als een klein neutraal land, is uitgegroeid tot een van zijn meest controversiële rivalen. Van gasdeals tot wapenleveringen, Baku breekt stilletjes het regionale overwicht van Rusland af, en de reactie van het Kremlin is openlijk vijandig geworden, met een raketaanval op de Azerbeidzjaanse ambassade in Kyiv als een gevaarlijke nieuwe fase in hun confrontatie.

De aanval vond plaats tijdens een nachtelijke bombardement op Oekraïense doelen, toen een Iskander-type raket het Azerbeidzjaanse diplomatieke complex trof. Moskou beweerde dat het een ongeluk was, maar in Baku werd de aanval als opzettelijk gezien. Het Azerbeidzjaanse ministerie van Buitenlandse Zaken riep de Russische ambassadeur op het matje en overhandigde hem een formeel protest, terwijl president Ilham Aliyev Volodymyr Zelensky van Oekraïne belde om de zogenaamde gerichte aanval te veroordelen. Staatsmedia in Baku kaderden het incident als een directe aanval op de soevereiniteit van Azerbeidzjan. Voor Moskou was dit een uitbarsting, waarbij frustratie zich vertaalde in actie tegen een land dat het ooit als een afhankelijke partner beschouwde.

Wat die reactie veroorzaakte, gaat dieper dan een enkele ambassade, want in de afgelopen weken is bevestigd dat Azerbeidzjan stilletjes Su-22-gevechtsvliegtuigen naar Oekraïne heeft gestuurd via een geheime logistieke keten via Turkije, Soedan en Duitsland. De vliegtuigen komen van Cihaz, een defensiebedrijf onder het Azerbeidzjaanse ministerie van Defensie, dat wapens en munitie produceert onder Turkse licentie. De zendingen worden in Gaziantep opnieuw gelabeld als humanitaire hulp, verscheept naar Port Sudan en vervolgens naar Europa voordat ze Oekraïne bereiken. Dezelfde routes die vroeger wapens verbonden aan Wagner vervoerden, dienen nu als bevoorradingsnetwerk voor Oekraïne.

Voor Rusland is de vernedering dubbel, omdat het de controle over zijn Afrikaanse invloedssfeer verliest en geconfronteerd wordt met de realiteit dat zelfs kleinere buren nu bijdragen aan de oorlogsinspanningen van Kyiv.

De andere reden voor de reactie van Moskou ligt in energie, aangezien Oekraïne zijn eerste Azerbeidzjaanse gas via de Trans-Balkan pijpleiding heeft ontvangen, een route die vroeger werd gedomineerd door Gazprom. De volumes zijn klein, maar het symbolische belang is enorm. De deal tussen Naftogaz en Socar Energy Ukraine markeert Kyiv’s eerste alternatieve bron sinds het volledig stopzetten van Russische importen. Naftogaz-directeur Serhi Koretski noemde het een strategische stap in de start van een langdurige samenwerking. Voor Moskou signaliseert deze stap dat het Turkse blok van Turkije en Azerbeidzjan nu biedt wat Rusland ooit controleerde: brandstof voor Oost-Europa en veerkracht voor Oekraïne in de winter.

In heel Europa herhaalt het patroon zich, aangezien Servië, historisch nauwe banden met Moskou onderhoudend, nieuwe gascontracten met Baku voorbereidt terwijl Amerikaanse sancties Gazprom uit lokale bedrijven duwen. De Europese Unie heeft Azerbeidzjaanse energie gepromoot als vervanging voor Russische leveringen, wat een bredere verschuiving versterkt waarbij Turkije als tussenpersoon fungeert en Azerbeidzjan als nieuwe leverancier. Zelfs beperkte contracten beperken de invloed van Rusland op de Balkan, en elke nieuwe pijpleiding versterkt het idee dat Baku, en niet Moskou, nu de energie-toekomst van de regio beheerst.

Terug in de Zuidelijke Kaukasus is de geopolitieke ommekeer bijna voltooid, aangezien de Zangezur-corridor, die Azerbeidzjan via Armenië met Turkije verbindt, de handelsroutes tussen Europa en Azië herstructureert zonder Russisch grondgebied te doorkruisen. Het project volgde op de beslissende offensief van Azerbeidzjan in Nagorno-Karabach, dat de oorlog beëindigde en de mislukking van Moskou als vredesmaker blootlegde. Ooit gezien als de stabiliserende macht in de regio, kijkt Rusland nu vanaf de zijlijn toe terwijl voormalige cliënten de kaart herschrijven rondom het land. De corridor is niet slechts een weg, het is het fysieke bewijs dat Moskou’s monopolie over Euraziatisch transport voorbij is.

Al met al is Azerbeidzjan de kleinste staat geworden die de diepste strategische schade aan Rusland toebrengt. Door een combinatie van stille wapenleveringen, gasdeals en gedurfde regionale infrastructuur vervangt Baku stap voor stap de rol van Moskou, in het luchtruim van Oekraïne, in het Europese energienet en door de Kaukasus. De aanval op de ambassade zal Azerbeidzjan niet intimideren, want het legt alleen een wanhopig Rusland bloot dat uit frustratie toeslaat terwijl zijn invloed vanuit eigen regio instort.