Kunnen Op Afstand Bestuurde Tanks Het Russische Leger Redden, Of Het Sneller Ten Onder Doen Gaan?

Vandaag komt het belangrijkste nieuws uit de regio Donetsk.

Rusland zet in op concepten van op afstand bestuurbare tanks, bedoeld om pantser actief te houden terwijl de bemanningen worden gespaard van de zware verliezen bij directe aanvallen. Vroege tests suggereren al dat deze machines binnenkort in praktijk zullen worden gebracht, maar de realiteit toont dat ze waarschijnlijk roekeloos zullen worden ingezet, wat de Russische pantserverliezen alleen maar verder zal doen oplopen.

Onlangs verscheen beeldmateriaal van Rusland waarin een nieuwe onbemande tank werd getest, wat de eerste blik geeft op hoe Rusland hoopt zijn pantser operationeel te houden terwijl bemanningsverliezen worden beperkt. Het idee is eenvoudig: in plaats van bemanningen direct aan gevaar bloot te stellen, proberen Russische ingenieurs T-72- en T-90-onderstellen aan te passen door er op afstand bestuurbare systemen op te installeren, gezamenlijk beschreven onder het Shturm-project.

In dit concept coördineert en stuurt een apart commandovoertuig één of meerdere aangepaste platforms aan, gekoppeld via een besturingssysteem dat de input van de operator over korte afstanden doorgeeft. De aangepaste tanks zijn uitgerust met meerdere camera’s en thermische optiek die live beelden terugsturen naar de operator. Fabrieksbeelden van de prototypes tonen aanvullende fysieke aanpassingen, zoals bulldozerbladen op het chassis en ingekorte kanonnen, wat wijst op een ontwerp bedoeld voor doorbraken op korte afstand in dichtbebouwde stedelijke omgevingen, waar de overlevingskansen van bemand pantser bijzonder laag zijn.

Op papier lijkt de technologie werkbaar, maar in de praktijk is de haalbaarheid twijfelachtig. Rusland produceert momenteel slechts ongeveer honderd nieuwe T-90-varianten per jaar, een aantal dat weinig doet om de immense verliezen aan het front te compenseren, geschat op meer dan 11.230 vernietigde tanks sinds het begin van de oorlog. Het introduceren van complexe aanpassingen voor afstandsbediening in de productie zou vrijwel zeker deze al beperkte output verder verminderen, wat extra druk legt op fabrieken die onder druk staan om fronttroepen aan te vullen. Ondertussen tonen satellietbeelden dat de Russische reserves gestaag krimpen; grote aantallen oudere T-62- en zelfs T-54-55-tanks zijn uit depots zoals Buryatië en Arsenjev gehaald. Veel van deze tanks arriveren aan het front met versleten optiek, motoren en verouderd pantser dat grote opknapbeurten nodig heeft, terwijl anderen nooit intact de fabriek verlaten en in plaats daarvan worden gestript voor onderdelen om T-72’s en T-80’s operationeel te houden.

Hoewel sommige van deze voertuigen kunnen worden omgebouwd tot op afstand bestuurbare platforms, vermindert elke modificatie het aantal tanks dat anders hersteld had kunnen worden voor bemande inzet. Dit benadrukt Moskou’s wanhoop om machines in plaats van mensen te sturen, aangezien minder rekruten bereid zijn het risico te nemen dat Oekraïense soldaten het “Russische ruimteprogramma” noemen: uit hun tanks worden opgeblazen.

Indien ingezet, zouden deze voertuigen specifieke taken op het slagveld vervullen, bijvoorbeeld om aanvallen door mijnenvelden te leiden, paden door puin in dichtbebouwde steden vrij te maken, of vijandelijk vuur opzettelijk te trekken in roekeloze frontale aanvallen. De bulldozerbladen en ingekorte kanonnen op de prototypes benadrukken deze offerrol, waarbij commandanten verwacht worden golven op afstand bestuurbare tanks naar voren te sturen om de eerste klappen op te vangen terwijl bemand pantser en infanterie volgen.

Ze kunnen ook worden toegewezen aan defensieve taken, zoals bevoorradingsruns over blootgesteld terrein of het meenemen van elektronische storingsapparatuur naar betwiste gebieden. Toch maakt het feit dat ze onbemand zijn het waarschijnlijker dat commandanten ze roekeloos inzetten, wat de Russische pantserverliezen nog verder zal opvoeren.

Het nieuwe Russische systeem vertoont echter al ernstige tekortkomingen, aangezien de afstandsbedieningsverbindingen zeer kwetsbaar blijven voor jamming, een zwakte die het hele platform onbruikbaar kan maken in betwiste omgevingen. Het beperkte gezichtsveld van de camera’s vermindert bovendien het situationeel bewustzijn, waardoor operators veel waarschijnlijker in een hinderlaag of val lopen. Dit benadrukt zowel het potentieel als de beperkingen van onbemande systemen: deze machines kunnen een breed scala aan taken effectief uitvoeren, maar worden gemakkelijk geneutraliseerd zodra de vijand is gewaarschuwd en de zwakke punten heeft ontdekt.

Al met al zijn op afstand bestuurbare tanks eerder een improvisatie dan een revolutie, verschijnen ze slechts in beperkte aantallen en blijven ze beperkt tot nicherollen. Ze kunnen de productietekorten van Rusland noch de onderliggende zwaktes van zijn pantserstrijdkrachten oplossen, waardoor ze een tijdelijke oplossing zijn in plaats van een doorbraak. Hun inzet kan op korte termijn enkele bemanningen redden, maar zal de uitputting van de voertuigenvloot versnellen en Oekraïne dwingen zich aan te passen met meer verkenning en elektronische oorlogsvoering. De echte test is of Oekraïne deze machines kan transformeren van een potentiële bedreiging naar nog een Russische kwetsbaarheid.

‍