Hoe Oekraïne En Rusland De Regels Van De Gepantserde Strijd Herschrijven

Vandaag bekijken we nieuwe ontwikkelingen uit Oekraïne.

Hier hebben gevechtstanks al lange tijd gediend als het middelpunt van gemechaniseerde aanvallen, aangezien mobiele en zwaar gepantserde vuurkracht essentieel blijft voor veel moderne operaties. Toch passen zowel de Russen als de Oekraïners hun tankdoctrines voortdurend aan, om hun bestaande sterke punten te benutten en hun nieuwe zwakheden te compenseren — elk op een eigen manier in hun benadering van de hedendaagse oorlogsvoering.

De duurzaamheid van het tankconcept is geworteld in zijn voordelen, die legers in staat stellen om krachtige kanonnen dicht bij de vijand te positioneren. De bepantsering maakt de tank tot een uitzonderlijk voertuig, en bovenop het geharde staal zijn moderne tanks uitgerust met explosieve reactieve bepantsering en actieve beschermingssystemen. Omdat rupsbanden hen in staat stellen moeilijk terrein over te steken, biedt de mobiliteit van de tank de flexibiliteit om de vijand overal aan te vallen waar dat nodig is — dit vormt de derde kracht van de tank. Door mobiliteit, bewapening en vuurkracht te combineren, bieden tanks een sterke aanwezigheid aan de frontlinie, iets wat noch drones noch infanterie kunnen evenaren.

Toch worden tanks vandaag geconfronteerd met ongekende bedreigingen op het slagveld, aangezien de meeste modellen dateren van vóór de komst van top-attack-antitankraketten of FPV-drones, en zwakke punten hebben aan het dak en de achterkant die vroeger als onwaarschijnlijke doelen werden beschouwd. Zichtbaarheid vormt een ander probleem voor tanks die slechts over beperkte optiek beschikken, en hoewel camera’s verbeteringen bieden, zijn ze kwetsbaar voor klein kaliber vuur en granaatscherven, wat de tank blind en weerloos kan achterlaten. Onbewegelijke voertuigen vormen gemakkelijke doelen voor artillerie en drones, aangezien hun omvang en warmteafgifte het moeilijk maken om ze te verbergen, terwijl het verlies van één tank — met kosten tussen 5 en 25 miljoen dollar — een zware klap betekent.

Omdat tanks waardevolle middelen zijn, proberen antitankstrategieën hun kwetsbaarheden uit te buiten. Mijnen zijn bijzonder effectief om tankaanvallen te stoppen, en veel oudere Russische ontwerpen ontploffen op catastrofale wijze wanneer ze eroverheen rijden. Hoewel moderne tanks beter beschermd zijn, worden ook zij vaak door mijnen uitgeschakeld.

Dit toont aan dat hoewel tanks uitblinken in mobiele gevechten, ze niet geschikt zijn voor elk terrein. Stedelijke of versterkte omgevingen bieden beperkte manoeuvreerruimte en veel mogelijkheden voor hinderlagen, vooral als de tank niet wordt begeleid door infanterie.

Dit werd duidelijk in de beginfase van de invasie, toen veel Russische tanks verloren gingen door antitankraketten.

Hoewel Oekraïense tanks grote successen boekten tijdens het Charkiv-offensief van 2022, leden ze zware verliezen tijdens het offensief van 2023, toen ze werden geconcentreerd tegen voorbereide vijandelijke versterkingen. Als reactie daarop verdeelde Oekraïne zijn tanks over verschillende eenheden aan het front.

Dit geeft meer Oekraïense formaties toegang tot tanksupport, ten koste van speciale aanvalsformaties. Vanwege de permanente dreiging van droneaanvallen blijven tanks nu verborgen in gebouwen of ingegraven posities en verschijnen ze slechts kort voor snelle aanvallen, om lichtbewapende infiltranten af te weren of om als geïmproviseerde artillerie te dienen.

Het offensief van Koersk in 2024 liet echter zien dat Oekraïne nog steeds in staat is om tactisch succes te behalen door zijn tanks te concentreren en opnieuw manoeuvreeroorlog te voeren wanneer de omstandigheden gunstig zijn.

Terwijl Rusland in de eerste oorlogsjaren zijn grote tankmacht gebruikte als een ijzeren vuist, leed het voortdurend zware verliezen door artillerie, antitankraketten en FPV-drones.

De uitputting heeft Rusland sindsdien gedwongen om het aantal gepantserde aanvallen te beperken ten gunste van andere inzetvormen, en nieuwere tanks worden achtergehouden, terwijl oudere modellen worden voorzien van extra bepantsering als zogenaamde “schildpadtanks”. Veel tanks worden nu ingezet als artillerie om het tekort aan zelfrijdende platforms op te vangen, of als troepentransport buiten het bereik van Oekraïense drones.

Over het geheel genomen kunnen, nu drones de lucht beheersen en versterkte frontlinies de mobiliteit van tanks beperken, beide partijen hun tanks niet inzetten voor het doel waarvoor ze ontworpen zijn.

Hoewel de tank momenteel een terugval lijkt te maken, werken ingenieurs al aan middelen om het tij in zijn voordeel te keren. Nieuwe modellen zoals de KF51 Panther of de K3-NGMBT beloven betere bescherming en geïntegreerde droneverstoringssystemen, terwijl oudere modellen upgrades zullen ontvangen. De grote investeringen in tankontwikkeling tonen aan dat militaire leiders geloven dat de tank in de toekomst zijn rol als gepantserde doorbraak- en ondersteuningsvoertuig zal behouden.