Onlangs hebben drones de artillerie ingehaald als de belangrijkste oorzaak van Russische verliezen in Oekraïne. Toch is de koning van het slagveld niet van zijn troon gestoten—de Oekraïners hebben simpelweg de manier waarop drones functioneren in moderne oorlogsvoering volledig vernieuwd.

In mei waren drones verantwoordelijk voor meer dan 75% van de Russische verliezen op het slagveld, tegenover naar schatting 20% door artillerie en 5% door handvuurwapens. Oekraïne trof in mei meer dan 89.000 doelen met drones—variërend van manschappen tot materieel en voertuigen—een stijging van 7,2% ten opzichte van de 83.000 in april. Opperbevelhebber Oleksandr Syrskyj bevestigde dat drones nu gelijk staan aan artillerie wat betreft trefkans. Deze cijfers onderstrepen een nieuwe realiteit: drones zijn niet langer een secundaire kracht, maar de belangrijkste bron van Russische verliezen.

Daartegenover staat dat artillerie, ooit de dodelijkste factor, nu slechts een vijfde van de Russische verwondingen veroorzaakt. Hoewel artillerie nog steeds massaal wordt ingezet, neemt de effectiviteit ervan af. Veel kanonnen hebben hun levensduur overschreden, waardoor precisie steeds moeilijker wordt. Tegelijkertijd heeft Rusland veel van zijn posities versterkt, waardoor onnauwkeurige of vertraagde beschietingen minder impact hebben. Hoewel Oekraïense artillerie-eenheden goed getraind zijn, zijn ze afhankelijk van stabiele waarnemingsnetwerken en ongestoorde logistiek—beide staan onder druk. De meest recente cijfers tonen aan dat artillerie nog wel doelwitten treft, maar dat haar dodelijke effectiviteit afneemt.

De verklaring ligt in de ontwikkelingslijnen van beide systemen. Artillerie takelt af, terwijl drones steeds beter worden. Drone-operators zijn beter opgeleid, de samenwerking met infanterietactieken verbetert, en de technologie evolueert continu. Veel moderne drones zijn allang geen vliegende handgranaten meer; ze kunnen opereren in zwaar verdedigde zones, elektronische oorlogsvoering ontwijken en jagen in zwermen—sommige zelfs met geïntegreerde autonome doelenherkenning.


Sommige drones zijn uitgerust met thermobarische ladingen voor extra dodelijkheid, terwijl andere werken met glasvezelgeleiding, waardoor ze immuun zijn voor elektronische stoorzenders. Directe FPV-aanvalsdrones worden vaak gekoppeld aan verkenningsdrones, waardoor een soort lopende band van kamikaze-aanvallen ontstaat.


Deze toename in gebruik en tactiek gaat gepaard met coördinatie: Oekraïense drone-eenheden gebruiken nu zelfs scoreborden voor bevestigde treffers, wat bemanningen stimuleert om sneller te innoveren. Toch blijft artillerie een essentieel onderdeel van het Oekraïense systeem. Haar rol op het moderne slagveld is verschoven, maar niet verdwenen. Mortieren en houwitsers zijn onovertroffen als het gaat om gebiedsontzegging en onderdrukkend vuur—taken waarin drones minder effectief zijn, vooral bij slecht weer of wanneer continu vuur vereist is. Een drone kan een soldaat in een loopgraaf uitschakelen, maar een batterij mortieren kan voorkomen dat een hele peloton die loopgraaf überhaupt gebruikt, of het Oekraïense leger in staat stellen het terrein ongehinderd te betreden. In intense gevechten, waar het nodig is om vijandelijke bewegingen te onderdrukken of te sturen, is conventionele artillerie nog steeds superieur. Vooral mortieren zijn onmisbaar bij korteafstandsgevechten, waar draagbaarheid en snelle inzet belangrijker zijn dan precisie of explosieve kracht.

Daarom hebben drones niets vervangen; ze hebben aangevuld, en in bepaalde contexten traditionele systemen zelfs overtroffen. De meest effectieve Oekraïense eenheden, zoals de "Magyar’s Birds", combineren beide. Drones speuren vijandelijke posities op, werpen munitie af en geven coördinaten door aan mortier- en artillerieteams. Of ze schakelen voertuigen uit, die vervolgens door artillerie worden afgemaakt zodra ze stil komen te staan. Zelfs goedkope FPV-drones worden nu ingezet als verkenners, afmakers of ‘gap fillers’ voor artillerieteams, die bijvoorbeeld voertuigen viseren die niet volledig zijn uitgeschakeld, of op de vlucht geslagen troepen achtervolgen.

In sommige sectoren gebruiken Oekraïense teams drones en mortieren samen in een dodelijke keten van aanvallen die snel, goedkoop en moeilijk te stoppen is. De combinatie van beide systemen is waar de echte kracht ligt.

Al met al verandert de opkomst van drones fundamenteel de manier waarop Oekraïne vecht. Het gaat niet om de vervanging van het ene systeem door het andere, maar om het toevoegen van nieuwe lagen aan het slagveld. Drones veroorzaken momenteel de meeste schade, maar artillerie bepaalt nog steeds de vorm van het gevecht. Het Oekraïense leger is erin geslaagd beide systemen samen te smeden tot een flexibel en dodelijk geheel. Zolang de droneproductie blijft groeien en de artillerie operationeel blijft, behoudt Oekraïne het tactische overwicht—en zal Rusland de prijs blijven betalen.

Opmerkingen