In de Oekraïense anti‑drone­tunnels die soldaten redden langs de bevoorradingsroutes

Vandaag komt het belangrijkste nieuws uit Oekraïne.

Bijna vier jaar oorlog hebben de strijdende partijen gedwongen zich aan te passen aan de realiteit van het slagveld, dat nu wordt gedomineerd door verschillende soorten drones. In de moderne oorlogsvoering zijn zelfs simpele vissersnetten een onmisbaar hulpmiddel geworden om de verdediging te handhaven en logistieke routes naar de nul-lijn te beschermen.

Oude paardenhaarvissersnetten uit Bretagne, voorheen gebruikt om monkvis te vangen, worden nu hergebruikt om de frontlinies van Oekraïne te beschermen tegen Russische drones. Frankrijk heeft 280 kilometer van dit net geleverd, dat wordt ingezet over loopgraven en wegen om barrières te creëren die inkomende drones verstoren en vangen, vergelijkbaar met een web dat een insect vangt. Aanvalsdrones creëren nu een killzone van 15 kilometer vanaf de frontlinie, maar sommige FPV-drones kunnen 40 kilometer diep reiken, wat het voor de strijdende partijen bemoeilijkt stabiele bevoorrading voor hun troepen op de nul-lijn te handhaven.

Een beschermende maatregel bestaat uit het uitgraven tot een diepte van 10 tot 15 meter en het plaatsen van houten of metalen palen op afstanden van 20 tot 50 meter langs de weg. Vervolgens wordt duurzaam gaasnet gespannen tussen de palen en bevestigd met draden of touwen.

De netten worden gelaagd of in een hoek gekruist om een hellende structuur te vormen die de volledige breedte van de weg overspant, waardoor een de facto anti-drone tunnel ontstaat om de logistiek en troepenbewegingen over de weg te beschermen. Het gaas kan ook gecamoufleerd worden met loof of geverfd om op te gaan in de omgeving, waardoor visuele detectie van afstand wordt verminderd.

Het biedt een lowtech, fysiek tegenmiddel dat snel kan worden ingezet en effectief is tegen laagvliegende drones die proberen detectie te ontwijken. Bovennetten worden gebruikt omdat drones deze niet kunnen doordringen; ze raken gemakkelijk verstrikt voordat hun explosieve ladingen kunnen worden geactiveerd, waardoor ze effectief geneutraliseerd worden.

Deze netten hebben in sommige gevallen bewezen zeer effectief te zijn, omdat ze schaalbaar, eenvoudig te produceren en goedkoop zijn, met een prijs van ongeveer 50 tot 300 euro per strekkende meter, en kunnen elektronische oorlogsvoering overtreffen door constante, passieve verdediging te bieden.

De gaastunnels maken evacuaties van burger- of militaire slachtoffers mogelijk en houden de bevoorradingslijnen open en beter beschermd. De netten werken dag en nacht, zonder elektriciteit, brandstof of bemanning nodig te hebben zodra ze zijn geïnstalleerd. Deze beschermende structuren stoppen fysiek of verstrikken 70 tot 95 procent van de drones die proberen onder het baldakijn door te vliegen, waardoor ze zeer effectief zijn. Het gaas is ook eenvoudig te bouwen; een getraind team kan met basisgereedschap dagelijks 500 tot 1000 meter bedekken, terwijl reparaties ook snel kunnen worden uitgevoerd.

Er zijn ook nadelen aan beschermende netten, aangezien deze eenvoudig kunnen worden vernietigd door zware wapens, zoals artillerie of glijbommen. FPV-drones zijn grotendeels ineffectief tegen gaas, maar kunnen ook de palen van het net raken, waardoor de hele structuur instort. Als het net breekt, ontstaat er een gat waarvan het naderende voertuig zich niet bewust is, wat een vals gevoel van veiligheid creëert. Bekwame Russische piloten maken ook gebruik van openingen aan tunneluiteinden, wegbochten of hoogteverschillen door extreem laag te vliegen of hun aanval te timen wanneer voertuigen buiten het net zichtbaar zijn. Netten degraderen voortdurend door weersomstandigheden, puin of gedeeltelijke drone-inslagen, waardoor frequente reparaties nodig zijn.

Anti-drone tunnels worden door beide partijen gebruikt; Rusland zet ze bijvoorbeeld in op de weg van Bachmoet naar Chasiv Jar, wat gedeeltelijk effectief bleek aangezien geschatte voertuigverliezen met 40 tot 70 procent afnamen langs beschermde routes. In de regio Donetsk, inclusief langs de weg naar Chasiv Jar, verminderde de installatie van bovennetten het dagelijkse aantal Russische vrachtverliezen van enkele per dag tot bijna nul.

Oekraïne heeft een net van 6,5 kilometer aangelegd nabij Orikhiv, in de oblast Zaporizhia, dat de verliezen op die weg in de eerste maand met ongeveer 90 procent verminderde. Er zijn ook netten ingezet in de steden Charkov en Zaporizhia om burgers te beschermen tegen dagelijkse Russische aanvallen.

Al met al zijn anti-drone netten een effectieve en goedkope manier om voertuig- en personeelsverliezen op bevoorradingsroutes naar de frontlinie te verminderen. Statistieken laten zien dat Rusland geen uniforme en gestandaardiseerde aanpak heeft, waardoor hun netten minder effectief zijn in vergelijking met de Oekraïense tegenhangers. Beschermende netten zijn geen op zichzelf staande oplossing en moeten worden aangevuld met andere anti-drone maatregelen, zoals kinetische wapens of elektronische oorlogsvoeringsapparatuur.