.svg){kind=small}
Vandaag zijn er interessante updates uit de Zuidelijke Kaukasus.
Hier worden Russische soldaten naar Armenië gestuurd om druk uit te oefenen op zowel Azerbeidzjan als Armenië en om de regio binnen de Russische invloedssfeer te houden. Als reactie hierop zijn massale protesten uitgebroken en is Armenië begonnen zijn banden met het Westen aan te halen en te zoeken naar veiligheidsgaranties.
In Armenië bouwt zich een golf van verandering op, nu het publieke sentiment scherp tegen de Russische invloed keert, met protesten die de afgelopen maanden al in meerdere steden zijn uitgebroken. Nieuwe protesten staan gepland voor de Onafhankelijkheidsdag van Armenië op 23 augustus, gericht op zowel de Russische militaire basis in Gyumri als het lidmaatschap van de CSTO, het Russische veiligheidsblok dat is gemodelleerd naar de NAVO. Deze bijeenkomsten, georganiseerd door pro-Europese partijen en gesteund door oppositiegezinde burgers uit Gyumri en Jerevan, weerspiegelen een groeiend besef onder Armeniërs dat de Russische militaire aanwezigheid eerder risico’s met zich meebrengt dan veiligheid.
Zelfs met historische wrok jegens Azerbeidzjan zien velen nu de Russische troepeninzet, die ook een dreiging vormt voor Azerbeidzjan zelf, als een middel om Russische macht te verstevigen in plaats van de Armeense belangen te verdedigen. Met de cruciale parlementsverkiezingen van 2026 in het vooruitzicht gebruiken pro-Westerse krachten dit ongenoegen om steun te mobiliseren, tegen de gebruikelijke Russische verhalen van Russenhaat en westerse complotten in.
Deze wending naar het Westen wordt gedreven door zowel teleurstelling als noodzaak. Het Russische falen tijdens de laatste aanval van Azerbeidzjan, waarbij Rusland te zeer bezig was met de oorlog in Oekraïne om te helpen, verbrak de illusie van Moskou als betrouwbare bondgenoot. Een recente peiling toont dat de helft van de Armeniërs bereid is lid te worden van de Europese Unie, waarbij verbeterde veiligheid als het belangrijkste voordeel wordt gezien. Hoewel de EU geen militaire alliantie is, geloven velen dat haar economische invloed op Azerbeidzjan een betere afschrikking biedt dan de ineffectieve vredesmissies van Rusland, terwijl ook Azerbeidzjan steeds meer naar het Westen neigt.
Economische groei staat op de tweede plaats in de verwachtingen van het publiek, waarbij EU-lidmaatschap een terugtrekking uit de Euraziatische Economische Unie vereist. Hoewel dit regelgevende en logistieke uitdagingen met zich meebrengt, kan Armenië’s geografische positie het land een belangrijke schakel maken in toekomstige transportroutes tussen Europa en Azië.
De banden met Brussel verdiepen zich al, aangezien EU-buitenlandchef Kaja Kallas onlangs de Armeense hoofdstad bezocht en minister van Buitenlandse Zaken Ararat Mirzoyan ontmoette om officiële EU-Armenië defensieconsultaties aan te kondigen. De bijeenkomst volgde op de afwezigheid van Mirzoyan bij een CSTO-vergadering, wat Armenië’s voortdurende afstand van Moskou onderstreept.
De besprekingen omvatten marktintegratie, de strijd tegen desinformatie en Armenië’s rol in toekomstige projecten, terwijl Kallas aandrong op versterking van de banden tussen Europa en Centraal-Azië. Dit gebeurt te midden van aanhoudende spanningen rond de Armeense Kerk, waarbij Mirzoyan de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergey Lavrov ervan beschuldigt zich via religieuze instellingen te bemoeien met interne Armeense aangelegenheden, op een manier die vergelijkbaar is met wat er in Oekraïne gebeurde vóór 2014.
De EU heeft haar betrokkenheid versterkt door haar civiele waarnemingsmissie in Armenië met nog eens twee jaar te verlengen, wat duidt op een langdurige betrokkenheid. Brussel heeft ook 33 miljoen euro aan humanitaire hulp toegewezen voor ontheemden uit Nagorno-Karabach, de regio waar Armenië en Azerbeidzjan over strijden, en onderzoekt defensiefinanciering via de European Peace Facility. Hoewel Armenië formeel nog geen lidmaatschapsaanvraag heeft ingediend, wijzen recente wetgevende stappen en de start van een dialoog over visumliberalisering in die richting.
Parallel aan het Europese spoor breidt de militaire samenwerking met de Verenigde Staten zich uit, aangezien Armenië deze maand de oefeningen Eagle Partner 2025 zal hosten met Amerikaanse troepen en de Kansas National Guard, gericht op vredeshandhaving en evacuatiemissies. Nu in hun tweede jaar zijn deze oefeningen uitgegroeid tot een jaarlijks evenement, waardoor de militaire samenwerking tussen de VS en Armenië een vaste waarde wordt. Hoewel klein van schaal, is het symbolisme krachtig: Armenië verwelkomt openlijk westerse militaire aanwezigheid als alternatief voor Russische veiligheidsgaranties die hen consequent hebben gefaald.
Voor de Verenigde Staten is dit een kans om invloed te verankeren in de Zuidelijke Kaukasus, een belangrijke energie- en transithub, terwijl Armenië training en operationele ervaring krijgt.
Al met al zijn we getuige van een beslissende fase in het terugdringen van de Russische dominantie in de Zuidelijke Kaukasus. Zelfs de rivaliteit met het buurland Azerbeidzjan weegt niet zwaarder dan dit besluitvormingsproces, waarbij wordt erkend dat Rusland niet betrouwbaar is zolang het volledig bezig is met de oorlog in Oekraïne. Nu de EU en de VS actief betrokken zijn, versnelt Armenië’s verschuiving weg van de Russische invloedssfeer. In een regio waar Rusland ooit de uitkomsten dicteerde, positioneert Jerevan zich als een democratische, hervormingsgerichte partner voor het Westen, op zoek naar diversificatie van veiligheid, economische ontwikkeling en politieke soevereiniteit in een snel veranderend geopolitiek landschap.
.jpg)
Opmerkingen