Oekraïners nemen de Russische Kaspische Zeevloot stormenderhand in

Vandaag komt het grootste nieuws uit de Kaspische Zee.

Hier heeft Oekraïne aangetoond dat Ruslands meest beschermde maritieme gebied niet langer buiten bereik ligt. Wat begon als een blokkade van de Zwarte Zee, is inmiddels uitgegroeid tot een campagne die in staat is de Russische logistiek, platforms en inkomstenbronnen uit te schakelen, diep binnen gebied dat Moskou ooit als onaantastbaar beschouwde.

De aanvallen in de Kaspische Zee waren geen op zichzelf staande incidenten, maar één samenhangende, gelaagde operatie die bedoeld was om de diepte van Ruslands maritieme kwetsbaarheid bloot te leggen. Oekraïense speciale eenheden, die rechtstreeks samenwerkten met het opstandige netwerk dat bekendstaat als Black Spark, richtten zich eerst op de duwbakken Kompozitor Rachmaninov en Askar-Saridja, schepen die worden gebruikt voor het transport van militair materieel en goederen langs Ruslands interne routesysteem. Lokale inlichtingen van de partizanen maakten een nauwkeurige timing en routekeuze mogelijk, waardoor de drones schepen konden bereiken waarvan Rusland aannam dat ze volledig beschermd waren door afstand en geografie.

Parallel daaraan voerde de SBU Alpha-eenheid van Oekraïne een reeks langeafstandsaanslagen uit op de offshoreplatforms Filanovsky en Korchagin. Deze platforms vormen het hart van het extractienetwerk van Lukoil in het noordelijke deel van de Kaspische Zee, en door ze gedurende een week herhaaldelijk te treffen, dwong Oekraïne de sluiting van meer dan twintig putten af en beschadigde het drukcontrolesystemen die cruciaal zijn voor de productie.

Wat deze operatie uitzonderlijk maakt, is het ritme, aangezien elke aanval binnen enkele dagen op de vorige volgde, waardoor Ruslands vermogen om de activiteiten te herstellen instortte voordat de volgende klap viel. Het resultaat was niet alleen schade, maar aanhoudende ontwrichting van de Russische operaties, omdat Moskou gedwongen werd de activiteiten stil te leggen op platforms die brandstof en inkomsten leveren aan de zuidelijke economie.

Het gecombineerde effect van het aanvallen van zowel duwbakken als productie-infrastructuur laat een verschuiving in de Oekraïense doctrine zien. Oekraïne richt zich niet langer op afzonderlijke militaire objecten, maar op de ondersteunende structuur eromheen, inclusief transportroutes, energieknooppunten en de financiële stromen die deze in stand houden. De Kaspische Zee, die lange tijd werd beschouwd als een veilig binnenmeer, is veranderd in een gebied waar Rusland vaste installaties of langzaam varende schepen niet langer kan beschermen. Door doelen te kiezen met zowel militaire als economische waarde, legde Oekraïne de grenzen bloot van Ruslands luchtverdediging en de kwetsbaarheid van een offshore netwerk dat zich niet kan verspreiden, terugtrekken of verplaatsen.

De aanwezigheid van Oekraïne in de Kaspische Zee is strategisch van groot belang, omdat zij een van Ruslands kernveronderstellingen ondermijnt, namelijk dat afstand gelijkstaat aan veiligheid. De Kaspische Zee is niet alleen een corridor voor interne logistiek, maar ook een belangrijk winningsgebied, waar Rusland jaarlijks ruim tien miljoen ton olie oppompt vanaf platforms in deze wateren. Dit productievolume is echter slechts een deel van het belang van de regio, aangezien de Kaspische Zee ook de transportroutes verankert die zuidelijke havens, militaire voorraden en energie-infrastructuur met elkaar verbinden en zo de bredere Russische economie voeden. Decennialang beschouwde Moskou dit watergebied als afgeschermd van conflict, beschermd door geografie en gedeelde grenzen met staten die confrontatie doorgaans vermeden.

De Oekraïense operatie neemt deze zekerheid weg en toont aan dat langeafstandsdrones de Wolga-Kaspische knelpunten kunnen omzeilen, diepwaterplatforms kunnen bereiken en laagprofielvaartuigen kunnen treffen met behulp van door partizanen gegenereerde doelinformatie.

Dit betekent ook dat Rusland nu een regio moet versterken waar zijn strijdkrachten geen gevechten verwachtten, waardoor luchtverdedigingssystemen die al onder druk staan in de Zwarte Zee, op de Krim en op het vasteland, nu ook over de Kaspische Zee moeten worden uitgespreid. Zelfs een beperkt aantal Oekraïense drones dwingt Rusland om middelen om te leiden, radars te herpositioneren en maritieme eenheden in te zetten die nooit ontworpen waren om bescherming te bieden tegen langeafstandsaanslagen. De operatie sluit bovendien aan bij recente Amerikaanse beslissingen die Oekraïne toestaan Russische wereldwijde olielogistiek aan te vallen, waaronder de schaduwvloot in internationale wateren. De aanvallen in de Kaspische Zee passen in dit opkomende patroon, omdat Oekraïne zich richt op de infrastructuur die Ruslands inkomsten en interne distributienetwerk ondersteunt, en niet alleen op zijn marine of kustdepots.

Alles bij elkaar markeren de aanvallen in de Kaspische Zee een keerpunt in Oekraïnes langeafstandscampagne. Rusland moet nu niet alleen de Zwarte Zee verdedigen, maar ook het binnenlandse achterland dat zijn energie-export en militaire logistiek ondersteunt, waardoor het zijn luchtverdedigingsnetwerk over een nog groter geografisch gebied moet spreiden. Het stilleggen van platforms, het uitschakelen van duwbakken en het blootleggen van interne routes nemen het gevoel van strategische diepte weg waarop Rusland vertrouwde. Als Oekraïne deze druk weet vol te houden, zal het tot nu toe beschermde achtergebied van Moskou veranderen in een nieuw betwist front, waardoor Rusland moet kiezen tussen de verdediging van zijn kustlijn of het veiligstellen van de energiesystemen die zijn oorlog financieren.