Recent breiden de Oekraïense strijdkrachten hun defensieve inspanningen over het hele front uit, in een poging de Russische opmars te vertragen en het verlies aan manschappen te beperken. Maar het opbouwen van een stabiele verdedigingslinie draait niet alleen om loopgraven en beton. Het draait erom of Oekraïne een stap voor blijft in een oorlog die wordt bepaald door drones, diepe aanvallen en betwiste logistiek.

De grootste uitdaging voor Oekraïne bij het handhaven van de verdediging is niet per se een gebrek aan versterkingen, maar een tekort aan troepen om deze te bemannen. Lange stukken van het front zijn bedekt met loopgraven die niet bezet kunnen worden, waardoor steunpunten leeg en gemakkelijk overgenomen zijn. In Bohatyr houden de Oekraïners het dorp nog steeds in handen, maar het gebrek aan verdediging rondom maakt het Russische troepen mogelijk om ongehinderd door nabijgelegen bosstroken op te rukken.

In andere gevallen zijn verdedigingsposities geïmproviseerd of overgenomen van oude artillerieopstellingen, die weinig bescherming bieden tegen moderne drone- of artillerietactieken. Dit benadrukt de dringende noodzaak om nieuwe, goed ontworpen versterkingen aan te leggen.

Een ander probleem is het gebrek aan geschikte dronebunkers en verbindingsloopgraven, waardoor operatoren en infanterie blootstaan aan lucht- en artillerieaanvallen. De Oekraïense logistiek staat voortdurend onder druk doordat Russische FPV-droneploegen — goed getraind en actief tot dertig kilometer achter het front — bevoorradingskonvooien, troepenverplaatsingen en evacuaties verstoren. Dit is des te gevaarlijker gezien het tekort aan lichte voertuigen en stabiele aanvoerroutes in Oekraïne.

De Russische strijdkrachten proberen een “Koerkscenario” te herhalen door eerst de logistiek af te snijden, en vervolgens verzwakte posities met massale infanterieaanvallen in te nemen.

Wanneer Russen deze verlaten posities innemen, gebruiken ze die vrijwel zonder aanpassingen opnieuw. Maar Oekraïne past zich aan. Dronesurveillance en vuurcoördinatie zijn nu wijdverspreid. FPV-drone-eenheden vormen vaak de tweede verdedigingslinie na de infanterie. In de praktijk kunnen drone-operatoren vanuit goed beschermde bunkers Russische troepen onderscheppen die mijnenvelden, prikkeldraadobstakels en grachten proberen over te steken. Op veel locaties, zoals Pokrovsk, is de Russische opmars tot stilstand gekomen zodra ze met voltooide verdedigingslinies werden geconfronteerd — iets wat ze niet meer hadden gezien sinds de val van Avdiivka.

Oekraïne bouwt nu nieuwe verdedigingslinies uit over de fronten van Donetsk en Zaporizja. Dit zijn niet langer verspreide inspanningen, maar gecoördineerde systemen met diepte en redundantie. Een van de beste voorbeelden is de nieuwe verdedigingslinie in Donetsk, waar de bouw doorgaat met steun van zowel het leger als burgers. Daarnaast tonen satellietbeelden, droneopnames en open-source kaarten een enorme toename in schaal en verfijning van deze verdedigingswerken, evenals van de frontline sinds maart. De linies maken gebruik van natuurlijke terreinelementen zoals rivieren en heuvels, en creëren zo gelaagde barrières die de Russische bewegingen al vertragen voordat ze bij de loopgraven zijn. Volgens verschillende waarnemers zijn de nieuwe linies ontworpen met de aanname dat het aantal beschikbare manschappen beperkt zal blijven. Het doel is niet om elke meter te verdedigen, maar om aanvallers zo lang mogelijk te vertragen, zodat drone-operatoren en mobiele reserves op tijd kunnen reageren.

Deze aanpak stelt Oekraïne in staat om een tekort aan troepen te compenseren door zijn kracht in droneoorlogvoering maximaal in te zetten. Deze nieuwe linies worden ondersteund door plannen voor een volledig gecoördineerd dronenetwerk en flexibele snelle-reactie-eenheden, wat de afhankelijkheid van vaste troepenposities vermindert.

De moderne Oekraïense verdediging is opgezet als een gelaagd systeem, ontworpen om aanvallers lang genoeg te vertragen en verstoren totdat zwermen drones hen kunnen uitschakelen. Ze bevatten elementen zoals “Egoza”-type prikkel- en scheermesdraad, drievoudige antitankgrachten, drakentanden, ondergrondse bunkers voor drone-operatoren en verborgen communicatie-loopgraven.


Het concept hangt af van effectieve vuurgeleiding door drones tot meerdere kilometers diep, die over het gehele frontgebied functioneert. Veel eenheden en brigades integreren dit denken al, al verschilt de mate van implementatie per sector.

Oekraïne versterkt ook zijn logistieke routes met antidrone-netten. In sectoren als Chasiv Yar, Pokrovsk, Toretsk en Kostiantynivka worden brede antidrone-netten, oorspronkelijk geschonken door Nederlandse tuinders als gewasbescherming, nu over wegen gespannen om bevoorradingsvoertuigen te beschermen. Deze netten vormen een goedkope manier om aanvoerroutes te beschermen tegen Russische droneaanvallen en worden een essentieel onderdeel van de toekomstige defensieplannen. De beschikbaarheid ervan wordt actief versterkt door westerse bondgenoten, waaronder Nederlandse boeren die massaal hun gebruikte netten naar Oekraïne sturen.


In het algemeen hangt Oekraïne’s vermogen om terrein te behouden niet langer uitsluitend af van manschappen of artillerie. Het draait nu om hoe goed de versterkingen de vijand vertragen, zodat drones kunnen toeslaan, en hoe snel beschadigde aanvoerroutes onder vuur kunnen worden hersteld. Wat we nu zien is geen statische verdediging, maar een overgang naar dynamische verdediging via terrein en slimme constructie. De oorlog beweegt zich snel, en Oekraïne’s verdediging is eindelijk op snelheid gekomen.

Opmerkingen