Oekraïense Drones Exploiteren Groot Zwak Punt In Russische Luchtmacht

Onlangs zijn de Oekraïense droneaanvallen frequenter, beter gecoördineerd en moeilijker te onderscheppen geworden. Hoewel de Russische strijdkrachten van alles inzetten—van handvuurwapens tot geavanceerde gevechtsvliegtuigen—blijft het succes wisselvallig. Maar achter die wisselvalligheid schuilt een dieper probleem: Russische gevechtsvliegtuigen zijn nooit gebouwd of uitgerust voor dit soort oorlog.

Oekraïne voert het aantal droneaanvallen op tegen olie-infrastructuur, luchtmachtbases, luchtverdediging en militaire fabrieken overal in Rusland.

Om deze dreiging te stoppen, stuurt Rusland toestellen zoals de Su-30SM en MiG-29 de lucht in om inkomende drones te onderscheppen. Deze jets vallen doelen aan op lage hoogte met kanonsalvo’s, maar die geïmproviseerde methoden leggen het kernprobleem bloot.

In tegenstelling tot de Verenigde Staten, die hun toestellen uitrusten met Sniper Advanced Targeting Pods, of Frankrijk met het Thales Damocles-systeem, ontbreekt het Rusland aan een vergelijkbare breed ingezette oplossing. Enkele pods werden getest in Syrië en geëxporteerd naar Algerije, maar ze zijn zeldzaam in Russische binnenlandse dienst. Hierdoor vliegen Russische piloten vrijwel blind—vooral ’s nachts of bij slecht weer.

Een opvallend voorbeeld is India, dat Russische SU-30-gevechtsvliegtuigen gebruikt, maar deze combineert met Israëlische Litening-doelpods. Die bieden infraroodsensoren, laseraanduiding en nachtzichtdoelen.

Daartegenover vertrouwen Russische piloten nog steeds vaak op helmvizieren en visueel contact, wat aantoont dat Rusland minder capabele versies van dezelfde toestellen gebruikt dan de landen waaraan het die vliegtuigen exporteert.

Het tekort komt deels door sancties. Moderne targetingpods vereisen geavanceerde microchips, thermische camera’s en gestabiliseerde optiek. Die zijn moeilijk in eigen land op grote schaal te produceren. Rusland weet via Aziatische landen een deel van de gaten te dichten, maar niet voldoende om massaproductie mogelijk te maken—zeker omdat diezelfde componenten ook nodig zijn voor andere wapensystemen. Wat nog belangrijker is: Rusland gaf vóór de oorlog al geen prioriteit aan de ontwikkeling van targetingpods. Geavanceerde kits zoals de Sapsan-E werden uitgesteld of stopgezet, met als gevolg een beperkte productiecapaciteit en jets die opstijgen voor cruciale missies zonder moderne sensoren.

Een ander probleem ligt in Rusland’s lange traditie van de voorkeur voor eenvoudige, robuuste systemen boven geavanceerde technologie. In Syrië wierpen Russische bommenwerpers vaak ongeleide munitie van grote hoogte af, meestal zonder veel precisie.

Dat was geen noodzaak—er waren betere richtsystemen beschikbaar—maar kwam voort uit een doctrine die de nadruk legt op duurzame, low-tech oplossingen. Diezelfde denkwijze is ook zichtbaar in Oekraïne: Russische toestellen zouden zelfs overdag regelmatig drone-doelen missen.

Een voorbeeld is een incident in 2023 bij Berdjansk, waar een Su-30 er herhaaldelijk niet in slaagde om een quadcopter neer te halen die boven een luchtmachtbasis bleef rondhangen.

Door deze beperkingen vertrouwen Russische piloten op wapens zoals de R-73-raket. Dat is een infraroodgeleide raket bedoeld voor korteafstandsluchtdoelgevechten. Om die te gebruiken moet de piloot het doelwit visueel waarnemen, de zoeker uitlijnen en vergrendelen. Zonder targetingpods is het effectieve bereik drastisch beperkt. Jets moeten gevaarlijk dichtbij komen, wat drones meer tijd geeft om uit te wijken of hun missie af te ronden. Dit verspilt tijd, brandstof en munitie, en maakt elke onderschepping veel duurder en minder efficiënt dan nodig. Zelfs als de raket doel treft, is het een dure uitruil: een wapen van 250.000 dollar wordt ingezet tegen een drone van 20.000 dollar.

Er zijn echter geen aanwijzingen dat Rusland van plan is deze targetingpods op grote schaal te gaan produceren. In plaats daarvan investeert Moskou in grondgebonden elektronische oorlogsvoering, radargeleide kanonnen en gelaagde luchtverdediging. Deze systemen zijn kostenefficiënter en vereisen geen technologie die onder sancties valt. Maar ze vervullen niet de rol die gevechtsvliegtuigen hebben in de luchtverdediging. Drones die vlak boven de boomgrens vliegen kunnen gemakkelijk door radardekkingsgaten glippen, en grondteams zijn vaak al de laatste verdedigingslinie.

Kortom, het falen van Rusland om zijn gevechtsvliegtuigen uit te rusten met targetingpods legt een gevaarlijke kwetsbaarheid bloot in de moderne Russische oorlogsvoering en luchtverdediging. Het probleem is niet alleen dat drones kunnen doordringen, maar dat Rusland gevechtsplatformen exporteert die capabeler zijn dan de versies die het zelf gebruikt. Het wijst op een dieperliggend probleem—niet alleen technisch, maar ook strategisch. Een krijgsmacht die inzet op duurzaamheid en technologie negeert, kan conventionele oorlogen winnen door brute kracht, maar de moderne realiteit van droneoorlogsvoering vraagt om iets anders: visie, aanpassingsvermogen en efficiëntie. Als Russische toestellen Oekraïense langeafstandsdrones niet betrouwbaar kunnen stoppen, dan worden zelfs de duurste gevechtsvliegtuigen reactieve systemen die schaduwen najagen. En in een uitputtingsoorlog is dat niet alleen inefficiënt, maar ook onhoudbaar.

‍