Ruslands Greep Op Transnistrië Valt Uit Elkaar!

Vandaag is er veel interessant nieuws uit Transnistrië.

Met uitgeputte gasreserves, gehalveerde energieproductie en Moskou dat een troepenmacht van 10.000 soldaten wil inzetten, wordt de enclave snel zowel een last als een brandhaard. Maar achter deze lokale ineenstorting schuilt een groter risico: als Rusland zijn greep op Transnistrië verliest, verliest het ook het strategische voordeel van een eventuele toekomstige opmars via Odesa.

De spanningen bouwden zich al maanden op. In januari stopte Oekraïne met de doorvoer van Russisch gas via zijn grondgebied, omdat het niet langer wilde functioneren als tussenpersoon in een handel die indirect de oorlogsinspanningen van het Kremlin financierde.

Die beslissing stortte Transnistrië in een energiecrisis. Moskou reageerde met kortetermijnleveringen via Hongarije, maar de volumes bleven klein, inconsistent en onderhevig aan onmiddellijke politieke druk vanuit zowel Moldavië als Rusland. Dit gebeurde echter bewust; Rusland zou Transnistrië bewust hebben geblokkeerd om geen energie uit het Westen te importeren, liever de regio laten lijden dan invloed verliezen.

Als westerse landen de situatie zouden verbeteren, zou de lokale bevolking haar afhankelijkheid van Moskou kunnen heroverwegen. Indien niet, zorgde Rusland ervoor dat Transnistriërs afhankelijk bleven van gas.

Ondertussen weigerde Moldavië als alternatieve leverancier op te treden. De regering in Chisinau staakte de leveringen van vloeibaar gas en beëindigde stapsgewijs de gecentraliseerde leveringen aan Transnistrië, met het argument dat het geen verantwoordelijkheid kon nemen voor een afgescheiden gebied dat zich nog steeds in een formeel bevroren conflict met de Moldavische staat bevindt.

Tegelijkertijd zou Rusland de Transnistrische leiders onder druk hebben gezet om westerse hulp af te wijzen, wat de regio verder isoleerde. Zonder officiële doorvoerroutes, zonder contracten en zonder reserves is de economie van de regio ingestort.

De industriële productie is met 43% gedaald, de handel is met 31,5% teruggelopen, de energieproductie is gehalveerd en de output van de metaal- en chemische industrie is met meer dan 60% gekelderd. Dit heeft desastreuze gevolgen voor de Transnistrische economie: het BBP zal naar verwachting met 12% dalen en de inflatie met 16% stijgen. Steeds meer Transnistriërs beginnen zich af te vragen of blijvende samenwerking met Rusland wel in hun belang is.

Om de controle te behouden, bereidt Moskou zich nu voor om tot 10.000 troepen naar Transnistrië te sturen – een dramatische toename ten opzichte van de huidige troepenmacht van ongeveer 1.500 soldaten, volgens Westerse en Moldavische inlichtingenrapporten. Dit is geen defensieve maatregel, maar een preventieve stap om Rusland’s laatste positie ten westen van Oekraïne veilig te stellen voordat deze onherstelbaar verloren gaat. Deze opbouw verhoogt het risico op confrontaties met Moldavië en zijn Europese bondgenoten, maar voor Moskou zou het verlies van Transnistrië betekenen dat het een cruciaal uitvalsbasis voor toekomstige operaties kwijtraakt.

Deze geplande inzet loopt parallel aan Rusland’s toenemende inmenging in de Moldavische binnenlandse politiek, waar het een pro-Kremlin kandidaat steunt tegenover een tegenstander die formele toetredingsgesprekken met de EU wil starten. De militaire opbouw, de verkiezingsinmenging en de economische druk maken allemaal deel uit van hetzelfde strategische doel: Rusland wil nog steeds een landbrug creëren van het Russische vasteland naar Transnistrië. Als Moskou Transnistrië laat vallen, verliest het zowel zijn laatste voet aan de grond ten westen van Oekraïne als de enige mogelijkheid om dat steunpunt te verbinden met toekomstige gebiedswinsten. Een succesvolle landbrug van Cherson naar Odesa heeft alleen zin als die verbonden kan worden met een levensvatbare Transnistrische basis.

Zonder dat staan er voor Rusland twee slechte opties open: zijn ambities opgeven of zich voorbereiden op een grootschalige invasie van Moldavië. De eerste zou vernederend zijn, de tweede uiterst riskant. In tegenstelling tot Donetsk of de Krim is er in Moldavië geen grote Russische bevolking die annexatie via referendum zou kunnen legitimeren, en geen achterdeur mocht het misgaan. Nu Transnistrië instort en Moldavië de deur sluit, dreigt Rusland het motief voor een zuidelijke opmars volledig te verliezen.

Al met al is de crisis in Transnistrië meer dan een lokale energiecrisis; het markeert mogelijk de ineenstorting van Rusland’s meest westelijke uitvalsbasis en onthult een cruciale kwetsbaarheid in Moskou’s regionale strategie. De inzet van 10.000 troepen wijst op wanhoop, niet op kracht – een laatste poging om terrein te behouden in een regio waar Rusland ooit het overwicht had. Als het Westen gefocust blijft en Moldavië doorgaat met het ontzeggen van legitimiteit aan de afgescheiden enclave, zou de ineenstorting van Transnistrië het begin kunnen markeren van het einde van Rusland’s landbrugambities. En daarmee een zware slag toebrengen aan het idee dat militaire macht alleen Europa kan hervormen.

‍