Vandaag zijn er interessante ontwikkelingen aan de noordelijke flank van de NAVO. Rusland is begonnen met een snelle escalatie van de spanningen door troepen op te bouwen en nieuwe bases te bouwen aan de grens met Finland. Het Scandinavische land is in het verleden al aangevallen door Rusland, waardoor Finland niet afwachtte en onmiddellijk begon met voorbereidingen voor het ergste scenario.

Rusland is begonnen aan een duidelijke militarisering van zijn uitgestrekte grens met Finland, waarbij het zijn militaire aanwezigheid fors opschaalt door nieuwe bases te bouwen en troepen te herplaatsen. Recente satellietbeelden, bevestigd door NAVO-functionarissen, tonen uitgebreide activiteiten, waaronder rijen pas opgerichte tenten, opslagplaatsen voor militair materieel, gerenoveerde schuilplaatsen voor gevechtsvliegtuigen en de heropening van een eerder verlaten helikopterbasis. Deze ontwikkelingen wijzen op de beginfase van een aanzienlijke, langdurige militaire opbouw, hoewel NAVO- en Finse functionarissen benadrukken dat dit nog steeds anders is dan de Russische troepenopbouw voor de aanval op Oekraïne in 2022. Dit komt doordat Rusland nog steeds vooral bezig is met zijn militaire operaties in Oekraïne, waardoor de directe beschikbaarheid van troepen beperkt blijft.

De katalysator voor deze militarisering van de grens was de toetreding van Finland tot de NAVO twee jaar geleden. Aanvankelijk verklaarde de Russische president Vladimir Putin publiekelijk dat het lidmaatschap van Finland een soeverein recht van Finland was en dat hij er geen probleem mee had. Toch veranderde Rusland snel van houding en begon het gebied aan de grens snel te militariseren, wat nu de langste aaneengesloten grens van de NAVO met Rusland is, ongeveer 1.330 kilometer lang. De acties van Rusland onthullen onderliggende zorgen; historisch gezien werden nieuwe NAVO-lidstaten, vooral voormalige Sovjetrepublieken zoals de Baltische staten, door Moskou als provocatief ervaren, wat de veiligheidszorgen aanzienlijk vergrootte. Daardoor wordt de toevoeging van Finland aan de NAVO door Rusland gezien als een verhoogde bedreiging die sterkere verdediging vereist. Militaire analist Michael Kofman van het Carnegie Endowment voorspelt dat Rusland zijn grondtroepen richting de NAVO aanzienlijk zal uitbreiden, vooral in gevoelige gebieden zoals de noordelijke grens van Finland.

De Russische opbouw hangt ook sterk samen met strategische belangen in de poolgebieden. Moskou beschouwt controle over de Arctische regio’s als essentieel om zijn status als grootmacht te waarborgen. Satellietbeelden bevestigden recent de terugkeer van Russische militaire helikopters naar Moermansk, een strategische Arctische havenstad, na een afwezigheid van twintig jaar. Deze herplaatsing, deels gedreven door Oekraïense drone-aanvallen op Russische vliegvelden die verder landinwaarts liggen, brengt de Russische troepen aanzienlijk dichter bij NAVO-gebied. Volgens Finse defensieanalisten breidt Rusland ook brigades uit tot divisies, wat duidt op een aanstaande forse toename van het Russische troepenbestand langs de grens.

Rusland heeft meerdere militaire bases nabij Finland opgewaardeerd om zijn verdedigingscapaciteiten te versterken. Belangrijke bases zijn onder andere de luchtmachtbasis Alakurtti, die koude-weeroperaties en Arctische verdediging ondersteunt, en Petrozavodsk, dat opslag van gepantserd materieel en troepenmobilisatie faciliteert. Severomorsk-2 versterkt de maritieme en luchtoperaties in de poolgebieden, terwijl Olenya Air Base strategische bombardementen en grootschalige operaties mogelijk maakt, op minder dan 150 kilometer van Finland. Grote infrastructuurverbeteringen duiden op plannen voor een nog grotere militaire aanwezigheid. Deze upgrades bieden Rusland snelle inzetmogelijkheden en verbeterde bewaking, wat de positie in een mogelijke confrontatie versterkt.

Deze provocerende ontwikkelingen volgen op een reeks incidenten die de stijgende spanningen benadrukken. Van het beschadigen van onderzeese kabels tot satellietbeelden die een aanzienlijke Russische militaire uitbreiding nabij Finland onthullen, dit leidde ertoe dat Pekka Turunen, hoofd van de Finse militaire inlichtingendienst, voorspelde dat het aantal Russische troepen nabij Finland binnen vijf jaar zou kunnen verdrievoudigen. Als gevolg daarvan verlengde Finland de grenssluiting met Rusland voor onbepaalde tijd, met het argument dat Rusland hybride oorlogsvoering toepast, waaronder gemilitariseerde migratie, vergelijkbaar met wat Polen aan de grens met Wit-Rusland ervaart. In mei en juni 2025 heeft Rusland bovendien slagvaste troepen uit Oekraïne en inlichtingsspecialisten naar de Finse grens verplaatst, versterkte het strategische bases aanzienlijk en schond het het Finse luchtruim, wat leidde tot een diplomatiek conflict.

Confronterend met deze steeds groeiende dreiging, versterkt Finland actief zijn defensieve houding door een pragmatische aanpak te volgen en zich voor te bereiden op het ergste scenario, onder meer door defensie-uitgaven te verhogen en de leeftijdsgrens voor reservisten te verhogen naar 65 jaar. Finse militaire planners voorspellen dat zodra de actieve gevechten in Oekraïne afnemen, Rusland de troepenopbouw langs de Finse grens fors zal opvoeren, wat mogelijk snel tot een gewapende confrontatie kan leiden.

Al met al zijn de Finse verdedigingsmaatregelen geworteld in een historisch geheugen, sterk gevormd door eerdere agressie van Rusland, met name tijdens de Winteroorlog van 1939-1940, die leidde tot aanzienlijke territoriale verliezen. De recente snelle militarisering door Rusland bevestigt Finlands besluit om na de Russische inval in Oekraïne in 2022 snel tot de NAVO toe te treden. Nu trekt Rusland de provocaties verder op door troepen op te bouwen langs de grens, wat genoeg is om de Finse regering achterdochtig te maken.

Opmerkingen