Russische Sabotage En Illegale Spionage In De Noordzee Bekritiseerd!

Vandaag is er interessant nieuws uit de Oostzee en Noordzee.

Hier heeft het Verenigd Koninkrijk zijn rol in de campagne tegen Rusland’s schaduwvloot aanzienlijk opgevoerd – een uitgebreid netwerk van verouderde, onverzekerde olietankers die worden gebruikt om sancties te ontwijken en de oorlog in Oekraïne te financieren. Maar het gaat niet alleen om olie: de toenemende aanwezigheid van deze vloot nabij kritieke infrastructuur en haar openlijke schending van maritieme regels hebben het tot een frontlinie gemaakt in een bredere hybride oorlog.

Het Verenigd Koninkrijk heeft zich nu aangesloten bij de Noordse en Baltische staten in een gezamenlijke verklaring waarin zij toezeggen gecoördineerde handhaving, tracking- en onderscheppingsoperaties uit te voeren tegen de Russische schaduwvloot. Daarmee stapt Groot-Brittannië effectief in het hart van NAVO’s blokkade in de Oostzee.

De aanleiding kwam op 16 juni, toen een Russische korvet openlijk twee tankers uit de schaduwvloot escorteerde door het Kanaal – een opzettelijke provocatie om de Westerse handhaving uit te dagen en te laten zien dat Moskou bereid is militair geweld in te zetten om illegale transporten te beschermen. Twee dagen later volgde Londen met tegenmaatregelen: het legde sancties op aan nog eens 20 schepen die aan de vloot gelinkt zijn en viseerde netwerken die betrokken zijn bij de financiering en exploitatie ervan, om zich vervolgens officieel aan te sluiten bij de blokkade.

Deze escalatie kwam niet uit het niets. In januari hielp het VK, binnen het kader van de Joint Expeditionary Force, bij de lancering van "Nordic Warden" – een multinationale operatie om activiteiten van de schaduwvloot te monitoren en onderzeese infrastructuur te beschermen.

Dankzij deze operatie kon de Royal Navy verschillende Russische spionagesensoren bergen in Britse wateren – apparaten waarvan wordt aangenomen dat ze bedoeld waren om de sonarhandtekeningen van Britse onderzeeërs in kaart te brengen en onderzeese kabels te lokaliseren voor toekomstige sabotage.

Dit incident paste in het grotere plaatje van eerdere sabotagedaden: Rusland probeert niet alleen sancties te ontwijken, het test ook de Europese verdediging door zijn handelsvloot te gebruiken als inkomstenbron én als instrument voor sabotage.

In reactie daarop heeft het VK zijn houding veranderd van passieve monitoring naar actieve verstoring. Op 9 mei werd het grootste sanctiepakket tot nu toe uitgerold, waarmee 100 tankers werden gesanctioneerd die samen meer dan 24 miljard dollar aan olieverkeer vertegenwoordigden. Dat aantal is sindsdien gegroeid; momenteel zijn 140 schepen en tientallen bedrijven afgesloten van toegang tot de Britse markt. Deze maatregelen zijn allesbehalve symbolisch: de schaduwvloot opereert zonder verzekering, schakelt vaak zijn transponders uit en vaart door drukke scheepvaartroutes. Dat vormt een groot risico, zowel voor het milieu als voor energie-infrastructuur. Voor het VK draait dit dan ook net zozeer om nationale veiligheid als om sanctiehandhaving.

De operationele rol van Groot-Brittannië in de blokkade wordt versterkt door zijn geografische ligging. Russische olie-export vanuit Ust-Luga en Primorsk moet door de Deense zeestraten – een natuurlijke flessenhals tussen de Noordzee en de Oostzee. Britse marinepatrouilles doorkruisen nu Skagerrak en Kattegat, waar ze samenwerken met Deense en Zweedse eenheden rond Bornholm en Gotland. Surveillancevliegtuigen volgen tankers die hun volgsystemen uitschakelen of verdachte omwegen maken.

Het doel is niet om elk schip te enteren, maar om de opties zo te beperken dat de vloot nergens meer heen kan.

Het VK brengt technische capaciteiten in die anderen niet hebben. De P-8 Poseidon-vliegtuigen, met sonar uitgeruste fregatten en onderzeese monitoringteams – oorspronkelijk bedoeld voor onderzeeëroorlogsvoering – worden nu ingezet om sabotagepogingen te detecteren. Daarnaast worden onderzeese patrouilles uitgevoerd om apparaten op te sporen zoals de Russische spionagesensoren die in april werden gevonden.

Als Rusland de schaduwvloot inzet voor grijze-zone-operaties zoals spionage, jamming en kabelsabotage – zoals reeds gebeurde in de Baltische regio – dan worden Britse middelen het vroegtijdige waarschuwingssysteem. En dat systeem is cruciaal: deze schepen vervoeren niet alleen olie, maar ook geopolitieke hefboomkracht.

Een grote olielek zou de Baltische kust ernstig kunnen vervuilen. Een kleine kabelsabotage kan stroom of internet in delen van Europa platleggen. De schaduwvloot is tegelijkertijd een militair gevaar, een milieurisico en een economisch drukmiddel. Daarom is de Britse aanpak gelaagd: schepen, sensoren en sancties werken samen.

Al met al heeft de toetreding van Groot-Brittannië tot de blokkade een regionale handhavingsactie getransformeerd tot een volwaardige containmentcampagne. Moskou’s provocaties – van het escorteren van tankers om enteren te voorkomen tot onderwater-spionage – hebben deze verschuiving afgedwongen. Nu het VK de westelijke uitgangen afsluit en de Noordse staten het noorden en oosten controleren, wordt het venster voor schaduwoperaties steeds kleiner. Rusland heeft nog steeds schepen, maar steeds minder veilige routes. En elke keer dat er eentje doorbreekt, wordt die gevolgd door meer ogen, meer druk, en minder kansen om opnieuw te verdwijnen.

‍