Onlangs heeft president Poetin de opperbevelhebber van de Russische landstrijdkrachten ontslagen, precies op het moment dat de gesprekken in Istanboel vastliepen in vertraging. De timing was geen toeval: het markeerde de groeiende frustratie van het Kremlin over het stagnerende front en zijn bereidheid om het leiderschap te herschikken in aanloop naar wat een beslissende zomer kan worden voor zowel Oekraïne als Rusland.

Het doel van Rusland is om zinvolle onderhandelingen uit te stellen om meer terrein te winnen en zijn positie te versterken voordat er een akkoord wordt gesloten. Poetin wil onderhandelen vanuit een positie van voordeel, in de hoop nieuwe territoriale veroveringen om te zetten in diplomatieke invloed. Dat betekent tijd kopen aan de onderhandelingstafel, terwijl het offensief op het slagveld wordt voortgezet.

De reden waarom Rusland dit wil, is omdat het het Istanboel-formaat als te vroeg en te beperkend beschouwt. Zelensky pleit voor een volledig staakt-het-vuren, een gevangenenruil en westerse veiligheidsgaranties, maar heeft gezegd dat een totaalakkoord onmogelijk is zonder verdere onderhandelingen. Rusland ziet dit als een val — een vroegtijdige bevriezing van het conflict die het Oekraïense controle over betwiste gebieden zou vastleggen. Vanuit Moskous perspectief zou een vertraging in het proces Oekraïne beletten om eenheden vrij te roteren, nieuwe verdedigingslinies op te bouwen en terreinwinst te consolideren. Als er een staakt-het-vuren was doorgevoerd, zou Rusland een maand later te maken hebben met een veel sterkere tegenstander.

Om deze vertraging te realiseren terwijl het de schijn van medewerking ophoudt, stuurde Rusland een gedegradeerde delegatie naar Istanboel en vermeed het directe, hooggeplaatste betrokkenheid. Terwijl Russische functionarissen toezeggingen ontweken, werd er in stilte munitie verplaatst van achterliggende depots naar frontlinies in Donetsk en Loehansk, en werden troepen geroteerd in sectoren zoals Koepjansk en Chasiv Yar. Deze stappen suggereren dat Rusland nooit verwachtte of bedoelde dat de gesprekken zouden slagen, en volgens inlichtingen is de operationele planning voor de zomerfase vrijwel afgerond. De strategie van het Kremlin lijkt te bestaan uit diplomatiek rekken terwijl het zich militair voorbereidt op escalatie.

Als tegenmaatregel heeft Kyiv om zwaardere sancties en uitgebreidere militaire steun gevraagd, met als doel de kosten van stilzitten te verhogen door Moskou duidelijk te maken dat elke dag vertraging zal leiden tot sterkere westerse steun en zwaardere verliezen in de toekomst.

De situatie veranderde echter abrupt met het plotselinge ontslag van Oleg Salyukov, de opperbevelhebber van de Russische landstrijdkrachten. Hij werd vervangen door Andrey Mordvitsjev, een frontgeneraal die bekend staat om het brute beleg van Marioepol en de inname van Avdiivka. De herschikking is niet slechts symbolisch, maar een harde reset van het operationele leiderschap van Rusland. Salyukovs ontslag wijst erop dat Poetin ontevreden is over het tempo en de resultaten van recente operaties en zich voorbereidt op agressievere aanvallen deze zomer.

De benoeming van Mordvitsjev bevestigt deze koerswijziging. Hij is verbonden aan campagnes met een hoog risico en intensiteit, waarbij momentum boven overleg wordt gesteld. In Avdiivka dwong hij Russische eenheden tot voortdurende frontale aanvallen, met als gevolg ongeveer 47.000 doden en meer dan 1.100 vernietigde pantservoertuigen in vier maanden tijd. Zijn verleden suggereert dat hij zal aandringen op strakkere commandostructuren, snellere besluitvorming en hernieuwde druk op meerdere frontsectoren.


Deze verandering komt op een kritiek moment. De Russische opmars is vertraagd en levert onvoldoende resultaat op om het uitstellen van onderhandelingen te rechtvaardigen. Mordvitsjevs promotie geeft aan dat het Kremlin niet langer gelooft dat geleidelijke winst voldoende is. De oude strategie van langzame maar duurzame vooruitgang heeft plaatsgemaakt voor urgentie, aangewakkerd door de groeiende Oekraïense capaciteit, economische druk in eigen land en internationale oproepen tot een akkoord. Er wordt gemeld dat het commando-autonomie naar veldcommandanten verschuift, die ruimere controle krijgen.

Er wordt verwacht dat Rusland deze zomer een meerassige campagne lanceert, met als doel de inname van Pokrovsk, een doorbraak bij Kostjantynivka en het terugdringen van Oekraïense troepen over de Oskil-rivier. Kleinere aanvallen zullen waarschijnlijk doorgaan in Donetsk en Zaporizja. Dit is voor Rusland een alles-of-niets-moment: als het faalt, raakt het zijn positie kwijt en blijft diplomatie de enige uitweg.

Al met al is het ontslag van de Russische landmachtcommandant meer dan interne drama; het toont dat de verwachtingen op het slagveld stijgen en dat de tijd dringt. De diplomatieke gesprekken zijn nog niet volledig ingestort, maar fungeren nu als een afleidingstactiek voor een militair offensief dat al in gang is gezet. Het zomeroffensief kan sneller en riskanter verlopen, maar legt ook de interne druk bloot. Terwijl beide partijen zich opmaken voor wat komt, zou deze fase niet alleen de kaart, maar ook de uitkomst van de oorlog in Oekraïne kunnen bepalen.

Opmerkingen