De Oekraïense spoorlijnen blijven troepen bevoorraden ondanks tientallen aanvallen per dag

Vandaag kijken we naar nieuws van Oekraïnes ‘IJzeren Mensen’.

In de afgelopen maanden van 2025 lanceerde Rusland duizenden drones en raketten op doelen in het hele land, waarvan vele gericht waren op Oekraïense spoorwegfaciliteiten. Ondanks deze aanvallen is het Oekraïense spoorwegnet grotendeels operationeel gebleven en blijft het cruciale logistieke ondersteuning bieden aan zowel het leger als de burgerbevolking.

Recentelijk meldde Oekraïne opnieuw een grootschalig Russisch bombardement met 650 drones en 51 raketten. Terwijl inslagen in het hele land werden geregistreerd en minstens acht mensen gewond raakten, bleek een van de doelen het treinstation en het spoorwegdepot in Fastiv nabij Kyiv te zijn. De aanval vernietigde beide faciliteiten en verstoorde het regionale treinverkeer tussen Kyiv en Tsjernihiv. Hoewel de diensten naar het uitgebrande station kort daarna werden hervat, illustreert het incident de systematische Russische aanvallen op Oekraïense spoorlijnen.

Sinds het begin van de oorlog heeft de Oekraïense Spoorwegen aan belang gewonnen als een cruciale transportprovider voor Oekraïne. De sluiting van het Oekraïense luchtruim voor civiele vluchten en de vele spoorverbindingen met Europa maakten het spoor tot een vitale route voor ongeveer twee miljoen vluchtelingen die het land verlieten. De inname van Zwarte Zeehavens, zoals Marioepol en Berdjansk, en de dreiging van de Russische Zwarte Zeevloot betekenen bovendien dat goederentreinen de levensader van de Oekraïense economie zijn geworden en inmiddels meer dan 63 procent van het nationale vrachtvervoer verzorgen.

Op hun beurt gebruiken buitenlandse staatshoofden de trein om Kyiv te bereiken, waardoor de blauw-gele rijtuigen een iconisch symbool zijn geworden van internationale steun aan Oekraïne.

Dit, samen met de voortdurende stroom van militaire goederen die per spoor Oekraïne binnenkomen en naar het front worden vervoerd, heeft de Oekraïense Spoorwegen tot een doelwit gemaakt van de Russische luchtcampagne.

Grote aanvallen op treinen en stations hebben honderden burgerdoden en grootschalige verwoesting veroorzaakt. In april 2022 trof een raket het drukke station van Kramatorsk, waarbij minstens 63 burgers omkwamen en meer dan 150 gewond raakten. Vergelijkbare incidenten namen opnieuw toe eind 2025, toen sinds augustus meer dan 800 aanvallen gericht waren op spoorweginfrastructuur. Op 4 oktober trof een Russische drone passagiersspoorlijnen in de oblast Soemy, waarbij één persoon omkwam en dertig gewond raakten. Drie dagen later werden administratieve en opslaggebouwen in de oblast Poltava door drones getroffen. Een maand later werden in dezelfde regio een locomotievendepot en meerdere spoorwegstations aangevallen. Verdere aanvallen werden gemeld in Synelnykove, Odessa en Kyiv, terwijl de Oekraïense Spoorwegen aankondigden dat hun faciliteiten dagelijks werden gebombardeerd.

Ondanks deze uitdagingen blijft het Oekraïense spoornetwerk operationeel en vervult het zowel militaire als civiele taken. Hoewel schattingen van de Wereldbank aangeven dat ongeveer 30 procent van het Oekraïense spoorwegnet zich in een cyclus van schade en herstel bevindt, hebben de 200.000 spoorwegmedewerkers, bijgenaamd de ‘ijzeren mensen’, verbeterde routines ontwikkeld om beschadigde infrastructuur snel te herstellen. Terwijl het openhouden van alternatieve routes de dienstverlening mogelijk maakt, hebben onvolledige elektrificatie en aanvallen op de Oekraïense energiesector de Spoorwegen gedwongen vaker gebruik te maken van flexibele diesellocomotieven.Rusland maakt zelf ook uitgebreid gebruik van buitgemaakte Oekraïense spoorlijnen en probeerde tijdens de vroege fase van de invasie een functionerend netwerk te veroveren. Omdat het Russische leger sterk afhankelijk is van treinen voor de bevoorrading van zijn eenheden, zijn Oekraïense luchtaanvallen en partizanenacties sindsdien gericht op spoorlijnen en bruggen binnen Rusland en in door Rusland gecontroleerde gebieden. De spoorlijn van Donetsk naar de Krim via Melitopol vormt een belangrijke logistieke corridor voor het schiereiland en werd een belangrijk doelwit tijdens het Oekraïense Zaporizja-offensief van 2023.

Rusland maakt zelf ook uitgebreid gebruik van buitgemaakte Oekraïense spoorlijnen en probeerde tijdens de vroege fase van de invasie een functionerend netwerk te veroveren. Omdat het Russische leger sterk afhankelijk is van treinen voor de bevoorrading van zijn eenheden, zijn Oekraïense luchtaanvallen en partizanenacties sindsdien gericht op spoorlijnen en bruggen binnen Rusland en in door Rusland gecontroleerde gebieden. De spoorlijn van Donetsk naar de Krim via Melitopol vormt een belangrijke logistieke corridor voor het schiereiland en werd een belangrijk doelwit tijdens het Oekraïense Zaporizja-offensief van 2023.

Evenzo leidde de herovering van Koepjansk tot een ernstige verstoring van de Russische bevoorradingslijnen. Vooral de Kertsj-spoorbrug, die Rusland met de Krim verbindt, wordt gezien als cruciaal voor de Russische controle over Zuid-Oekraïne. Als gevolg daarvan werd zij herhaaldelijk door Oekraïne aangevallen met een autobom, evenals met lucht- en zeeaanvallen, en is zij sindsdien zwaar versterkt.

In het algemeen blijft het Oekraïense spoorwegnet een belangrijke rol spelen in de Oekraïense oorlogsinspanningen in het vierde jaar van de grootschalige invasie. Nu de frontlinies zijn verstard, richt Rusland zich op stations, depots en spoorlijnen om de Oekraïense logistiek te verstikken.

Ondanks deze voortdurende aanvallen maken goed ingeburgerde herstelmechanismen het mogelijk dat de Oekraïense Spoorwegen hun activiteiten blijven voortzetten. Spoorvervoer blijft daardoor een essentiële levensader en maakt de export van goederen, de import van militair materieel en de verplaatsing van troepen en burgers mogelijk.