SERVIË GESCHOKT! Rusland SLAAT TERUG MET VUUR Op Servische Wapenleveringen Aan Oekraïne!

Vandaag zijn er interessante ontwikkelingen uit Servië.

Hier werd de grootste Servische munitiefabriek opgeschrikt door een explosie, slechts een dag nadat de Russische Buitenlandse Inlichtingendienst een scherp rapport publiceerde waarin Servië werd beschuldigd van het leveren van wapens aan Oekraïne. Wat hierop volgt, zou wel eens een beslissing kunnen zijn die de toekomst van Servië bepaalt, en mogelijk leidt tot een koerswijziging of tot nog grotere isolatie—waardoor Rusland vreest zijn invloed in de westelijke Balkan te verliezen.

In wat een snel escalerende confrontatie lijkt te zijn, dreigt Rusland een van zijn langst bestaande bondgenoten in Europa te verliezen. Onlangs werd de munitiefabriek Krusik in Valjevo, Servië, opgeschrikt door een krachtige explosie. De ontploffing vond vroeg in de ochtend plaats en verwondde zeven medewerkers, die met spoed naar een plaatselijk ziekenhuis werden gebracht. Krusik is een staatsbedrijf dat defensiematerieel produceert, waaronder 120 mm mortiergranaten en Grad G-2000 raketten, die op videobeelden zijn vastgelegd terwijl ze door Oekraïense troepen op het slagveld worden gebruikt. Deze gebeurtenis was meer dan een industrieel ongeval: het markeerde een keerpunt in de relatie tussen Moskou en Belgrado.

De explosie vond plaats minder dan 24 uur nadat de Russische Buitenlandse Inlichtingendienst een scherpe verklaring publiceerde waarin Servische bedrijven werden beschuldigd van het in het geheim leveren van grote hoeveelheden artillerie- en munitie aan Oekraïne. Volgens de Russische inlichtingendienst gebruikte Servië vervalste eindgebruikerscertificaten en verliepen de leveringen via tussenpersonen in Polen, Tsjechië en Bulgarije. De verklaring uit Moskou leverde felle kritiek op Belgrado wegens het ondermijnen van traditioneel nauwe banden, en beschuldigde het land ervan te profiteren van “het bloed van broedervolkeren”. De timing van de verklaring en de explosie in Krusik—slechts uren na elkaar—suggereert sterk dat het hier niet om toeval gaat, maar om een gecoördineerde sabotageactie bedoeld om te straffen en te intimideren.

De betrekkingen tussen Servië en Rusland zijn aan het verslechteren sinds het begin van de grootschalige oorlog in Oekraïne. Hoewel het Servische publiek grotendeels pro-Russisch blijft en Belgrado nog steeds afhankelijk is van Russische energie, probeert president Aleksandar Vučić een diplomatisch evenwicht te bewaren. Servië claimt formele neutraliteit en blijft uitspreken dat het lid wil worden van de Europese Unie. Vučićs recente bezoek aan Moskou voor de 9 mei-overwinningsparade zette echter kwaad bloed bij EU-leiders. Onder meer de EU-buitenlandchef Kaja Kallas uitte scherpe kritiek. Tegelijkertijd hebben Europese diplomaten hun bezoekfrequentie aan Belgrado opgevoerd, waarmee de druk op Servië toeneemt om een duidelijke keuze te maken. Servië’s vage standpunten over regionale spanningshaarden zoals Republika Srpska en Kosovo hebben alleen maar bijgedragen aan Rusland’s groeiende frustratie.

Tegen deze gespannen achtergrond lijkt de Russische beschuldiging van wapenleveringen aan Oekraïne zorgvuldig getimed. Het is al jaren een publiek geheim dat Servische munitie in Oekraïne terechtkomt—de eerste meldingen verschenen al minder dan een maand na het begin van de Russische invasie. De rapporten blijven komen: zo zouden op 3 februari 3.500 M-21 raketten in Oekraïne zijn opgedoken, terwijl recent ontdekte 120 mm mortiergranaten merktekens droegen van diezelfde Krusik-fabriek die nu werd getroffen.

Servische functionarissen ontkennen stelselmatig directe leveringen, en benadrukken dat het wapentuig verkocht wordt aan erkende derde partijen. President Vučić verklaarde dat iedereen moet begrijpen dat Servische munitie vroeg of laat op elk slagveld terecht kan komen.

Toch lijkt de situatie nu te kantelen. Als Servië formeel de militaire samenwerking met Rusland zou verbreken en zich volledig zou aansluiten bij de EU, zou dat nieuwe economische en politieke deuren kunnen openen. Rechtstreekse wapenverkoop aan Oekraïne zou de Servische economie kunnen stimuleren en het vastgelopen EU-toetredingsproces nieuw leven kunnen inblazen. Maar deze keuze brengt ook risico’s met zich mee. Servië is al decennia lang een belangrijke Russische steunpilaar in de Balkan. Rusland heeft fors geïnvesteerd—niet alleen in energie en wapens, maar ook in narratieven, beïnvloedingsoperaties en het destabiliseren van de regio. Als Belgrado resoluut voor het Westen kiest, zal Rusland vrijwel zeker terugslaan door nationalistische spanningen in Servië aan te wakkeren, bijvoorbeeld rond Kosovo of Bosnië, wat de stabiliteit van de Westelijke Balkan ernstig kan bedreigen.

Al met al is wat begon als een Russische aanklacht nu geëscaleerd tot een fysieke daad van geweld met duidelijke strategische implicaties. De sabotage van de Krusik-fabriek is niet zomaar een waarschuwing—het is een boodschap geschreven in vuur en scherven. Servië staat nu op een kruispunt. Het moet beslissen of het zwicht voor Russische druk en zijn wapentransacties met Oekraïne staakt, of dat het zijn toevlucht zoekt in Europese eenheid—zelfs als dat betekent dat het de toorn van Moskou over zich afroept. Wat hierna gebeurt, kan niet alleen Servië’s toekomst bepalen, maar ook het machtsevenwicht op de Balkan.

‍